สาระน่ารู้
โครงการจัดการพื้นที่คุ้มครองอย่างมีส่วนร่วม
Joint Management of Protected Areas : JoMPA
กรมอุทยานแห่งชาติ สัตว์ป่า และพันธุ์พืช ได้ร่วมมือกับ โครงการความร่วมมือด้านการพัฒนาแห่งประเทศเดนมาร์ก (DANIDA) ในการดำเนินการโครงการจัดการพื้นที่คุ้มครองอย่างมีส่วนร่วม (Joint Management of Protected Areas) หรือที่เรียกสั้นๆว่า โครงการจอมป่า (JoMPA) ในการดำเนินงานของโครงการนั้น กรมอุทยานแห่งชาติ สัตว์ป่า และพันธุ์พืช มีจุดมุ่งหมายที่จะร่วมกับพันธมิตรต่างๆ ซึ่งประกอบด้วย NGOs องค์กรประชาคม นักวิชาการ นักธุรกิจ และประชาชนทั่วไป ร่วมมือกันสรรหา ทดลอง และรวบรวมผลงานเพื่อเสนอต่อภาครัฐ ถึงกลไกและมาตรการที่เหมาะสมในการบริหารจัดการพื้นที่คุ้มครองอย่างมีส่วนร่วม และอยู่บนพื้นฐานของการจัดการเชิงระบบนิเวศ โดยมีระยะเวลาดำเนินงานทั้งสิ้น 4 ปี ตั้งแต่วันที่ 1 เมษายน 2547 ถึง 31 มีนาคม 2551
พื้นที่ดำเนินงานของโครงการ
พื้นที่นำร่องเพื่อดำเนินการ ประกอบด้วย พื้นที่อุทยานแห่งชาติ และเขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่า ดังนี้
1. ผืนป่าตะวันตก
ครอบคลุมอุทยานแห่งชาติ 11 แห่ง เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่า 6 แห่ง รวมพื้นที่ประมาณ 18,272 ตารางกิโลเมตร จากจังหวัดตาก กำแพงเพชร นครสวรรค์ อุทัยธานี สุพรรณบุรี และลงมาถึงจังหวัดกาญจนบุรี ผืนป่าแห่งนี้มีป่ามรดกโลกทางธรรมชาติทุ่งใหญ่นเรศวร-ห้วยขาแข้งอยู่ใจกลาง อันเป็นแหล่งที่อยู่อาศัยของสัตว์ป่าที่หายากและใกล้สูญพันธุ์ที่สำคัญที่สุดในประเทศไทย
2. อุทยานแห่งชาตินำร่องเพื่อการจัดการอย่างมีส่วนร่วม
กรมอุทยานแห่งชาติ สัตว์ป่า และพันธุ์พืช ได้เริ่มต้นทดลองดำเนินการไว้แล้วตั้งแต่ปี 2544 จำนวน 6 แห่ง คือ
2.1 อุทยานแห่งชาติดอยภูคา จังหวัดน่าน
2.2 อุทยานแห่งชาติออบหลวง จังหวัดเชียงใหม่
2.3 อุทยานแห่งชาติภูผาม่าน จังหวัดขอนแก่น และเลย
2.4 อุทยานแห่งชาติแหลมสน จังหวัดระนอง และพังงา
2.5 อุทยานแห่งชาติทะเลบัน จังหวัดสตูล
2.6 อุทยานแห่งชาติเฉลิมรัตนโกสินทร์ จังหวัดกาญจนบุรี
3. อุทยานแห่งชาติทางทะเล
คัดเลือกเฉพาะอุทยานแห่งชาติที่มีความสำคัญทางระบบนิเวศและการท่องเที่ยว ซึ่งมีพลังประชาชนและกลุ่มองค์กรที่เข้มแข็งพร้อมใจกันอนุรักษ์ทรัพยากรเพื่อประโยชน์ส่วนรวม คือ
3.1 อุทยานแห่งชาติหาดเจ้าไหม จังหวัดตรัง
3.2 อุทยานแห่งชาติหาดนพรัตน์ธารา-หมู่เกาะพีพี จังหวัดกระบี่
ผลที่คาดว่าจะได้รับ
การดำเนินการของกรมอุทยานแห่งชาติ สัตว์ป่า และพันธุ์พืช ภายใต้โครงการจอมป่า มุ่งหวังให้ประเทศไทยมีกลไกให้เกิดการอนุรักษ์ทรัพยากร ความหลากหลายทางชีวภาพและระบบนิเวศต่างๆ ในพื้นที่คุ้มครองของประเทศอย่างยั่งยืน ซึ่งเกิดขึ้นจากความร่วมมือร่วมใจกันของทุกส่วน ทุกองค์กร ทั้งภาครัฐและประชาชนที่เกี่ยวข้องต่างๆ ร่วมกันรับผิดชอบต่อหน้าที่ของตน และร่วมกันรับประโยชน์ที่ธรรมชาติจะเกื้อกูลให้ ภายใต้สิทธิอันชอบตามรัฐธรรมนูญของประเทศไทย
หลักในการจัดการเชิงระบบนิเวศ
จากการผลการศึกษารูปแบบการใช้หลักในการจัดการพื้นที่คุ้มครองเชิงระบบนิเวศ ในบริเวณผืนป่าตะวันตก ซึ่งประกอบไปด้วยอุทยานแห่งชาติ 11 แห่ง และเขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่า 6 แห่ง ในช่วงปี 2542-2547 ได้นำเข้ามาสู่การพิจารณากำหนดเขตการจัดการพื้นที่ตามศักยภาพเชิงระบบนิเวศของผืนป่าตะวันตกว่า ควรแบ่งเขตการจัดการออกเป็น 4 ประเภทหลัก ดังนี้
1. เขตป่าอนุรักษ์เพื่อการสงวนและคุ้มครองสภาพแวดล้อมธรรมชาติอย่างเข้มงวด
2. เขตป่าอนุรักษ์เพื่อการคุ้มครองสภาพธรรมชาติ
3. เขตป่าอนุรักษ์เพื่อการศึกษาสภาพธรรมชาติและนันทนาการ
4. เขตป่าอนุรักษ์ที่ต้องควบคุมการใช้ประโยชน์
ซึ่งแนวทางในการนำเขตจัดการทั้ง 4 ไปสู่การปฏิบัตินั้น จะเป็นการดำเนินการภายใต้โครงการจอมป่านั่นเอง
ข้อมูลจาก : เอกสารเผยแพร่ของ สำนักงานนวัตกรรมพื้นที่คุ้มครอง กรมอุทยานแห่งชาติ สัตว์ป่า และพันธุ์พืช
พรรณไม้น่ารู้
จังหวัดแม่ฮ่องสอน เมืองแห่งขุนเขาเจ้าของคำขวัญ "หมอกสามฤดู กองมูเสียดฟ้า ป่าเขียวขจี ผู้คนดี ประเพณีงาม ลือนามถิ่นบัวตอง" นอกจากดอกบัวตอง สีเหลือง แห่งดอยแม่อูคอ อำเภอขุนยวมแล้ว เรามาทำความรู้จักกับดอกไม้อีกชนิดหนึ่งที่น่าสนใจ ในจังหวัดแม่ฮ่องสอน ดอกไม้ที่ว่านี้คือ เมียวเมียวหรือ เมียวดี ไม่น่าแปลกใจที่คนทั่วไปจะยังไม่ค่อยรู้จักดอกไม้ชนิดนี้มากนัก
เมียวเมียว, เมียววดี (Vaccaria pyramidata) อยู่ในวงศ์ Caryophyllaceae
เมียวเมียว สีขาวถึงชมพู กลีบดอกบอบบาง พลิ้วไหวเวลาต้องลมนี้มีให้ยลโฉมในช่วงเดือนมกราคม ถึงมีนาคม ชาวจังหวัดแม่ฮ่องสอนนิยมนำไปไหว้พระ หรือนำไปประดับตกแต่งห้อง ในช่วงหน้าร้อนหากนำดอกเมียวเมียวมาจัดเป็นช่อ ปักแจกันวางไว้ในห้อง จะช่วยให้บรรยากาศที่ร้อนอบอ้าวผ่อนคลายลง สบายตากับสีขาวสลับชมพูของดอกเมียวเมียว ดอกไม้ที่น่าสนใจของจังหวัดแม่ฮ่องสอน
ลักษณะทางพฤกษศาสตร์
เป็นพืชล้มลุก ใบเดี่ยวรูปสามเหลี่ยมแคบ ปลายใบแหลม ขนาดประมาณกว้าง 0.5-2 ซม. ยาว 2-4 เซนติเมตร กลีบเลี้ยง 5 กลีบ สีเขียว กลีบดอก 5 กลีบ สีขาว-ชมพู ผลแห้งแตกได้ขนาดเล็ก เมล็ดขนาดเล็กสีดำ-น้ำตาล
